Türkiye enerjide tarihi eşikte!

    Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa ile yaÅŸadığı kriz sonrası gaz resti çekmesi ve Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunması ile birlikte OrtadoÄŸu’da yaÅŸanan kritik geliÅŸmeler ve enerji üslerinin hakimiyetinde yaÅŸanan el deÄŸiÅŸtirmeler enerji güvenliÄŸini yeniden gündeme getirdi. BaÅŸta Avrupa olmak üzere birçok ülke yaÅŸanan geliÅŸmeler üzerine yeni ve güvenli enerji hat arayışı içerisine girdi.

Enerji hatlarında oluÅŸan bu kaotik ortamı fırsata çevirmek isteyen Türkiye ise yaÅŸanan boÅŸluÄŸu doldurarak tarihi bir rolü üstlenmenin peÅŸine düÅŸtü.

Petrolde Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’ndan sonra çok önemli bir adımı da gaz tarafında Trans Anadolu Boru  Hattı (TANAP) ile atan Türkiye hattın tamamlanması ile birlikte enerjide çok büyük bir avantajı ele geçirmiÅŸ olacak ve geleceÄŸin güvenli enerji koridoru merkezi haline dönüÅŸecek.

OluÅŸturulacak Güney Gaz Koridoru ile Åžahdeniz 2 projesi kapsamında üretilen Azerbaycan gazı Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden de Avrupa'ya taşınacak. Bu koridora gelecekte öncelikle Türkmen gazı olmakla birlikte Kuzey Irak ve Akdeniz gazının da eklenmesi hedefleniyor. 27 trilyon metreküp doÄŸalgaz rezervi ile Rusya’dan sonra dünyanın en büyük rezervine sahip Ä°ran’ın da ambargolarından kurtulması halinde gazını Türkiye üzerinden tüm dünyaya bu koridor aracılığı ile satacağı düÅŸünülüyor.

Türkiye TANAP ile sadece enerji alanında üstünlük saÄŸlamayacak. Hat üzerinde bulunan ülkelerin dostluklarının pekiÅŸmesine de aracılık ederek bir nevi enerji barışını da saÄŸlamış olacak. Tabi enerji üzerinden oluÅŸacak bu dostluk bağı koridorda yer alan ülkelerin ticaretlerini de arttıracak. Ancak dev projenin Türkiye'ye en önemli yansımasıTürkiye’nin Avrupa BirliÄŸi’ne giriÅŸ sürecinde elini güçlendirecek olması olacak.

AVRUPA Ä°LE 100 MÄ°LYAR DOLARLIK SÖZLEÅžME Ä°MZALANDI

Asrın projesi TANAP 4 aÅŸamada gerçekleÅŸecek. 2020’de yıllık 16 milyar metre küp olacak kapasitenin, son aÅŸama olan 2026’da ise 31 milyar metre küp seviyesine kadar ulaÅŸması hedefleniyor. Toplamda 45 milyar dolar maliyetli proje için Avrupa ile 100 milyar dolarlık gaz alım sözleÅŸmesi de yapılmış bulunuyor.

Enerji uzmanları ise enerjinin geleceÄŸinde Türkiye’nin söz sahibi ülkelerden biri olacağına iÅŸaret ederek gelecekle ilgili olası senaryoları deÄŸerlendirdi.

TÜRKÄ°YE HIZLA YÜKSELECEK

Enerji arz güvenliÄŸinin gittikçe önemli bir hal almaya baÅŸladığını ve özellikle Rusya’nın Avrupa ve Ukrayna ile ilgili iliÅŸkilerinde sıkıntı yaÅŸaması ile birlikte güvenli enerjide Türkiye’nin rolünün de daha fazla arttığını dile getiren Siyaset, Ekonomi ve Toplum AraÅŸtırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Direktörü Erdal Tanas Karagöl, Türkiye’nin konumu itibariyle DoÄŸu Akdeniz gazı, Türkmen gazı, Ä°ran gazı ve Kuzey Irak Kürt Bölgesi gazı gibi Güney Gaz koridoruna ek olabilecek birçok kaynağı da olduÄŸunu ve söz konusu kaynaklarla birlikte hem kendi faturasını azaltma hem de kendi arz güvenliÄŸini saÄŸlayabileceÄŸini belirtirken diÄŸer taraftan da transit bir ülke olma konumunda hızla yükselebileceÄŸini söyledi.

ENERJÄ° BORSASI KURULUYOR

Enerji alanında yaÅŸanan geliÅŸmeler üzerine Türkiye’de bir enerji borsası kurulmasına yönelik adımların atıldığını ve çalışmanın alt yapısının da tamamlandığını dile getiren Karagöl, ‘’Türkmenistan ve Kuzey Irak bölgesi ile DoÄŸu Akdeniz’deki gazın Türkiye’de toplanması halinde bu gazın diÄŸer ülkelere transferi konusunda Türkiye’de fiyatın belirlenmesi gündeme gelebilir.  TANAP’tan ilk akış 2017-2018 yıllarında olacak ardından Türkmenistan gazının TANAP’a aktarılması gündemde. Daha sonra DoÄŸu Akdeniz’deki gazın bir ÅŸekilde Güney Kıbrıs ve Kuzey Kıbrıs arasındaki itilafın çözülmesi halinde TANAP üzerinden aktarımı söz konusu.’’ diye konuÅŸtu.

5-10 YILDA DENGELER DEĞİŞECEK

5-10 yıllık süreçte enerjide tüm dengelerin deÄŸiÅŸeceÄŸini ve 2020’de Türkiye’nin enerji alanında çok önemli bir konumda olacağını da sözlerine ekleyen Karagöl, Rusya’nın da artık ticaret halinde bulunduÄŸu ülkelerle iliÅŸkilerinde ve fiyat konusunda biraz daha yumuÅŸak bir politika yürütmesi gerektiÄŸini söyledi.

TÜRKÄ°YE TARÄ°HÄ° BÄ°R NOKTAYA GELDÄ°

Türkiye’nin enerjide transit bir ülke olma konumuna soyunduÄŸunu ve bunda da en önemli adımı Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile attığını belirten Uluslararası Stratejik AraÅŸtırmalar Kurumu BaÅŸkan Yardımcısı Prof. Dr. Kamer Kasım ise; Azerbeycan ile yapılan görüÅŸmelerin çok önemli olduÄŸunu ve tarihi bir noktaya geldiÄŸini ifade ederek, ‘’ Türkiye petrolde Bakü-Tiflis-Ceyhan ile önemli bir avantaj elde etmiÅŸtir. EÄŸer TANAP da tamamlanabilirse doÄŸalgazda da çok ciddi bir avantaj elde edecek . O yüzden Türkiye ne yapıp edip planlanan tarihte bu projeyi bitirmeli. Bunu yapılabilirse ÅŸayet tarihi bir baÅŸarı saÄŸlanır.’’ dedi.

AVRUPA BÄ°RLİĞİ SÜRECÄ°NÄ° DE ETKÄ°LEYECEK

TANAP’ın  diÄŸer bir yönüyle de Avrupa’yı Türkiye’ye daha fazla baÄŸlayacağını ve Avrupa BirliÄŸi müzakere sürecini de doÄŸrudan etkileyeceÄŸini de belirten Kasım, ‘’Enerji fiyatları düÅŸüÅŸ gösterse de Türkiye’nin alternatif kaynakları gözden geçirmesi gerekiyor. Irak’ın çatışmalı ortamına Türkiye bel baÄŸlamamalı. Oraya harcadığı enerjisini Kafkaslara ve Hazara harcamalı. Bu bölgeden çok daha fazla yarar görecektir. Çünkü daha istikrarlı ve çok daha fazla fırsatlar sunuyor.’’ diye konuÅŸtu.

TPAO BÖLGEDEKÄ° YATIRIMLARINI ARTTIRDI

Türkiye’nin enerjide yeni alternatif yol çalışmaları olduÄŸunu bunlardan Irak ve Ä°srail ile olan tarafta sıkıntıların olmasından dolayı Azerbaycan alternatifinin en mantıklı yol olduÄŸunu dile getiren Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Enerji ve Enerji GüvenliÄŸi Merkezi BaÅŸkanı Dr.TuÄŸçe Varol Sevim de bu sayede Azerbaycan’dan TANAP yolu ile aldığımız doÄŸalgaz miktarının artacağını belirtirken öte taraftan da TPAO’nun Azerbaycan’daki yatırımlarını arttırdığına dikkat çekti.

EN FAZLA ENERJÄ° VADEDEN ÜLKE Ä°RAN

Enerjide düÅŸük bir ihtimal de olsa Ä°ran seçeneÄŸinin de bulunduÄŸuna dikkat çeken Sevim, uzun vadede Türkiye’ye en çok enerji potansiyeli vadeden ülkenin de Ä°ran olduÄŸunu aktararak, ‘’ Ä°ran ile ilgili kısımda Ä°ran’a yapılan yaptırımların kısa zamanda kaldırılıp kaldırılmayacağıdır. O yüzden Türkiye’nin taşımacılık deÄŸil kendi ihtiyaçlarını karşılamak olmalı. DoÄŸru anlaÅŸmalar ile doÄŸru bir strateji ve doÄŸru bir diplomasi ile Türkiye hem kendine yetecek kadar gazı Ä°ran’dan alabilir hem de taşıyıcılığını yapabilir. Ä°ran gazı ambargo   olmasından dolayı çok pahalı. Ä°ran ekonomisi normalleÅŸirse Ä°ran gazının fiyatı da normalleÅŸir.’’ diye konuÅŸtu.

15 MÄ°LYAR METRE KÜPLÜK DEPO LAZIM!

Türkiye’nin gaz koridoruna dönüÅŸmesi için gaz depolarını 15 milyar metreküpe çıkartması gerektiÄŸini de sözlerine ekleyen Sevim,  ÅŸimdiki kapasitenin 3 milyar metreküp civarında olduÄŸunu bunun 1 metreküplük bir bölümünün ÅŸu an Tuz Gölü’nün altında inÅŸasının devam ettiÄŸini belirtti.



kenan.biter..haber7.com

Kaynak: Haber7