Son 30 yıl içinde Rusya ile Türkiye arasında aktif bir enerji iÅŸbirliÄŸi yaÅŸanıyor. Enerji ticareti, ikili iliÅŸkilerin en önemli kısmını oluÅŸturuyor. Ä°ki ülke arasındaki yıllık ticaret hacmi 33 milyar Dolara ulaşıyor, 26 milyarı ise büyük kısmı enerji kaynakları olan Rusya’nın ihracatı oluÅŸturuyor. Taraflar, doÄŸal gaz dışında Türkiye pazarının enerji kaynaklarına ihtiyacını karşılamak için kömür ve petrol konusunda iÅŸbirliÄŸini arttırmayı arzu ediyor. Ayrıca, enerji iÅŸbirliÄŸi karşılıklı yatırımlar alanında da geniÅŸledi. Rusya, Türkiye’de ilk nükleer santralini inÅŸa edecek. Bu baÄŸlamda enerji kaynaklarının en büyük ihracatçılarından biri olan Rusya'nın ve hızlı artan enerji pazarlarının biri olan Türkiye'nin, birbirini daha iyi anlaması ve ulusal çıkarlarını hesaba alması için kurumsal ve entelektüel platformun yani enerji diyalogunun kurulması gerekiyor.
Rusya-Türkiye enerji diyalogu, hem ekonomik hem de en ciddi enerji problemlerini içeren politik sorunları da kapsıyor. Ä°ÅŸbirliÄŸinin devam etmesine yönelik bu diyalog, iki ülke arasındaki iliÅŸkilerin geniÅŸlemesini saÄŸlayacak. Rusya ile Türkiye arasında enerji diyalogu resmi olarak hala baÅŸlamadı. Ancak ekonomik ve jeopolitik durum bu diyalogun zamanında ve önemli olduÄŸunu gösteriyor. Ä°ki ülkenin, bu diyalogu, Avrupa enerji birliÄŸinin kurulmasını ve çok kutuplu dünya düzeninin oluÅŸturulmasını göz önünde bulundurarak ele alması gerekiyor.
Bu diyalogu kurmak için, Rusya-Türkiye enerji forumunun oluÅŸturulması gerekiyor. Bu forum, enerji diyalogunun kavramsal ve pratik temelinin geliÅŸtirilmesine ve ülke yönetiminin, iÅŸadamlarının ve bilim adamlarını dâhil olacağı uzmanlar grubunun oluÅŸturulmasına katkıda bulunabilir. Bu forumun yılda iki defa düzenlenmesi önerilebilir. Bu forumun, fikir deÄŸiÅŸimi için gereken analitik temel ve diyalogun hayata geçirilmesi için pratik öneriler sunabileceÄŸini düÅŸünüyoruz. Forum, hükümet temsilcileri, bilim adamları ve iÅŸadamlarından oluÅŸan katılımcıların, enerji sorunlarını forum çerçevesinde ele almasını saÄŸlayacak. Rusya ile Türkiye arasındaki forumda, doÄŸal gaz, petrol, petrol ürünleri, elektrik ve nükleer enerji ve enerji diplomasisi sorunları ele alınabilecek.
DoÄŸal gaz
“Güney Akım” projesi iptal edildikten sonra Rusya ve Türkiye, yeni doÄŸal gaz boru hattının inÅŸa edilmesiyle Avrupa’nın enerji pazarında stratejik ortaklar haline gelebilecek. Yeni doÄŸal gaz boru hattı “Avrasya akımı" diye de adlandırabiliyor. Ä°ki yıl önce gerçekleÅŸmesi mümkün olmayan tahminler ÅŸu an hayata geçiriliyor. Bu geliÅŸmelerin, stratejik ortaklığın geniÅŸlemesi için ayrıntılı olarak ele alınması gerekiyor.
Petrol
Samsun-Ceyhan projesini, LUKOÄ°L ÅŸirketinin Türkiye'deki downstream projelerine yatırım yapmasını ve Türkiye Petrolleri Anonim Åžirketinin Rusya’ya yatırımlarını göz önünde bulundurarak, petrol sektörü ile ilgili sorunların söz konusu forum çerçevesinde ele alınması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz.
Nükleer enerji
Türkiye ekonomisi için büyük önem taşıyan “Akkuyu” nükleer santral projesi, iki ülke arasındaki nükleer iÅŸbirliÄŸi çerçevesinde teknik iÅŸbirliÄŸinin de geliÅŸmesini olumlu etkileyebilir.
Enerji makine ve tesisleri üretimi
Rusya ve Türkiye ekonomileri, birbirlerini tamamladığını için, Türkiye giriÅŸimciliÄŸinin ve Rusya teknolojilerinin, Rusya ve Türkiye'de sanayi üretiminin arttırılması için kullanılmasının önemli olduÄŸunu düÅŸünüyoruz.
Söz konusu sorunların, Rusya-Türkiye enerji forumunda ele alınması iki ülke arasında enerji diyalogunu hızlandırabilir. Kurumlarımız, düÅŸünce merkezleri rolünü üstlenerek forumu yönetmeye ve forumun konseptlerini belirleyebilir.