1984 yılında yürürlüÄŸe giren ve yaÅŸ çayı üreticiden doÄŸrudan alıp iÅŸlemeyi gerçek ve tüzel kiÅŸilere serbest bırakan mevcut çay kanunu; çay tarımı, sanayisi ve ticareti konularında hiçbir düzenleme içermemektedir. Çay sektörü yürürlükteki çeÅŸitli kanunlara göre yürümekte; kontrolsüz, denetimsiz ‘serbest piyasa’ koÅŸullarında sektörün tüm kesimleri olan yaÅŸ ve kuru çay üreticileri, tüketiciler ve devlet açısından mutsuzluk üretmektedir. Mevcut Çay Kanunu, sorunları çözmediÄŸi gibi, bizatihi sorunların kaynağı durumundadır.” dedi.
DEVLET ZAYIF OLANI KORUR
CHP Ä°stanbul Milletvekili Mehmet BekaroÄŸlu; bölgenin CHP'li Milletvekilleri(Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, Giresun Milletvekili Necati Tığlı, Artvin Milletvekili UÄŸur Bayraktutan) birlikte hazırlanan Kanun Teklifi ile çay tarımının, sanayisinin ve ticaretinin aksayan yönlerine müdahale edildiÄŸini, tüm kesimleri memnun edecek, devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaÅŸ çay üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlandığını, sürdürülebilir bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuÅŸaklara aktarılması amacıyla çeÅŸitli düzenlemeler yapıldığını ifade etti
TBMM’ye sunulan "Çay Kanun Teklifin'de ÅŸu yenilikler yer alıyor:
Çay Standartlarını Belirleme Komisyonu kurulmaktadır. Bu Komisyon eliyle çayın her aÅŸamasına standartlar getirilmektedir. Çay bahçeleri, yaÅŸ çay, yaÅŸ çay iÅŸleme tesisleri ve kuru çay için standartların belirlenmesi, bu standartların dışına çıkılmaması öngörülmektedir.
YaÅŸ çayın alımı, fiyatı ve ödemelerine iliÅŸkin düzenlemeler yapılmaktadır;
YaÅŸ çay alım fiyatı, Bakanlık tarafından her yıl Åžubat ayının sonuna kadar; ÇAYKUR, çay ekim alanı olarak tespit edilmiÅŸ olan illerin Ziraat Odaları, Esnaf ve Sanatkârlar Odaları, Ticaret ve Sanayi Odaları, ÇAYKUR’da yetkili sendikalar, Çay Üreticileri Kooperatifleri ve tüketici derneklerinin önerileri ile yaÅŸ çayın maliyeti ve TÜFE artış oranları dikkate alınarak belirlenip açıklanacaktır.
‘Taban fiyat’ olarak açıklanan fiyatın altında alım yapılması yasaklanmaktadır.
YaÅŸ çay ürün bedelleri, alım yapılan ayı takip eden ay sonuna kadar ödenmek zorundadır.
Çayda destekleme priminin, ürün bedelinin % 10’undan az olmaması öngörülmektedir.
ÇAYKUR’a, özel fabrikalarla anlaÅŸma yaparak kuru çay ürettirme imkânı getirilmektedir. Ä°lave yatırım yapmadan ÇAYKUR, mevcut atıl kapasiteyi kullanarak kendi kapasitesini artırmış olacaktır. Bu ÅŸekilde çay müstahsilinin en büyük kâbusu olan kota ve kontenjan bütünüyle ortadan kalkmaktadır.
Kanun, çay üretimini artırmayı, diÄŸer çay üreticisi ülkelere göre iklim avantajlarından dolayı organik çay piyasası oluÅŸturabilme potansiyelini harekete geçirmeyi teÅŸvik etmektedir.
SaÄŸlıklı iÅŸleyen; yaÅŸ ve kuru çay üreticilerinin, devletin ve tüketicilerin haklarının korunmasını saÄŸlayacak bir Çay Borsasının kurulması öngörülmektedir.
ÇAYKUR, Varlık Fonundan çıkarılmaktadır.
Bir Ä°ktisadi Devlet TeÅŸekkülü olmaktan öte sosyal devletin bir aracı gibi çalışan ÇAYKUR’un sektördeki belirleyici pozisyonu güçlendirilmektedir.
;Kota zorunludur ve Bakanlık yetkilidir
Kaçak çay arazisi yapanlara idari ceza 3 bn tl uygulanacak
Çay tüm karadeniz bölgesine dağıtılmalı
.jpg)
